Евгений Примаков: Тоҷикистон - кишвари бостонию шоистаи таҳсин

Россотрудничество - Агентии федералии умури Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил, ҳамватанони бурунмарзӣ ва ҳамкориҳои байналмилалии башардӯстона аст, ки ҳамкориҳои Русияро бо дигар кишварҳо, аз ҷумла Тоҷикистон, тавсеа медиҳад. Намояндагии Агентӣ беш аз 13 сол аст, ки дар Тоҷикистон фаъолият мекунад. Дар чаҳорчӯби ҳамкориҳои Русия ва Тоҷикистон лоиҳаҳо ва барномаҳои мутааддиде бо ҳадафи тавсеаи иқтисодиёт, фарҳанг, маориф ва заминаҳои дигар иҷро мешавад.

Фаъолияти аслии Россотрудничество дар Тоҷикистон дар матлаби ихтисосии мо ироа шудааст.

Русия ва Тоҷикистон

Русия ва Тоҷикистон шарикони стратегӣ ҳастанд. Русия яке аз шарикони аслии Тоҷикистон дар заминаҳои сиёсат, иқтисодиёт, амният ва фарҳанг аст. Хар ду кишвар аз тавофуқнома ва созишномаҳои муҳим дар доираи ИДМ ва СҲШ ҳимоят мекунанд. Федератсияи Русия ҳамчунин ба Тоҷикистон дар таъмини амният дар марз бо Афғонистон кумак расонида, дар заминаҳои маориф, илм, фарҳанг ва варзиш ҳимоят мекунад. Россотрудничество дар тавсеаи равобити дуҷониба нақши муҳим мебозад.

Раҳбари Россотрудничество, Евгений Примаков қайд мекунад, ки равобити муосири Русия ва Тоҷикистон бо ҳамкориҳо ва ҳамдигарфаҳмӣ мушаххас мешавад. Ба назари ӯ, ҳифзи ин равобит дар сатҳи зарурӣ ба таърихи муштарак такя мекунад.

«Тоҷикистон як кишвари бостонӣ бо таърихи барҷаста, ҳайратангез ва лаззатбахши лоиқи таҳсин аст. Таърихи муштараки мо мазоёи зиёде дошта, манфиати иқтисодӣ низ муҳим ва барои ду тараф судманд аст. Имрӯз ҳарду кишвар ба таври мустақил дар ҳоли тавсеа ҳастанд, фарҳанги миллии худро тақвият бахшида, дар як фазои забонӣ ва арзишии воҳид қарор доранд», - афзуд Примаков.

Таҳсилот

Маъракаи саҳмиябандии таҳсил дар Русия аз соли 2013 дар Тоҷикистон амал мекунад. Тоҷикистон бузургтарин кишвари баҳрабардор аст, ки барои таҳсили шаҳрвандони он дар донишгоҳҳои Русия ҳудуди 1 ҳазор ҷойи буҷавӣ барои соли таҳсили 2023-2024 ихтисос дода шудааст. Россотрудничество масъули иҷрои мунсифонаи маъракаи саҳмиябандӣ таъйин гаштааст.

Ба гуфтаи роҳбари Россотрудничество, маъракаи саҳмиябандӣ фурсати воқеиро барои ҷавонони Тоҷикистон фароҳам меорад, то аз омӯзиши босифат бархӯрдор гарданд.

“Маъракаи саҳмиябандӣ ҳамасола натоиҷи чашмгире медиҳад. Бо вуҷуди талошҳои ҷудогона барои мудохила, ки як мушкили роиҷ дар бисёре аз кишварҳо аст, ин маворид мунҳасир ба Тоҷикистон нест. Чунин талошҳо ношӣ аз тамоили афрод барои иртиқои номзадҳои худ аст. Аммо буҷаи Русия наметавонанд барои манофеи шахсӣ истифода шавад. Системаи таҳсилот дар Русия тазмин мекунад, ки донишҷӯён мунҳасиран аз тариқи он пазириш шаванд”, - шарҳ дод Примаков.

Дар мавриди афзоиши саҳмияҳо, қайд гардид, ки чунин раванд дар ояндаи наздик барномарезӣ нашудааст. Ба гуфтаи роҳбари Россотрудничество, афзоиши квота худ аз худ ҳадаф нест, муҳим интихоб тариқи озмун аст.

«Маъракаи саҳмиябандӣ дар Тоҷикистон яке аз фаъолтарин маъракаҳо аст. Иқдомоти анҷомшуда тавассути Россотрудничество, шомили санҷиш, назорати видеоии имтиҳонҳо ва назорати дақиқ бар раванд барои итминон аз адолат ва шаффофият аст. Мо ба ҳама гуна овозаҳо ва маълумот дар бораи амалҳои беинсофона бодиққат посух медиҳем. Дар сурати зарурӣ, мо омодаем, ки озмунро ба таври комил лағв ва дубора онро азсар гирем, ҳарчанд ин барои волидон осебзо аст. Бо вуҷуди ин, система дар ҳоли ҳозир комилан шаффоф амал мекунад», - афзуд Примаков.

Илова бар ин, дар Тоҷикистон Донишгоҳи славянии Русияву Тоҷикистон, филиалҳои Донишгоҳи давлатии Маскав ба номи М.В.Ломоносов, Донишгоҳи миллии таҳқиқотии фаннӣ «МИСиС» ва Донишгоҳи миллии таҳқиқотӣ «МЭИ» фаъолият мекунанд, ки шаҳрвандони Тоҷикистон дар онҳо тибқи стандартҳои Русия таҳсил мекунанд.

Дар идомаи мавзӯи омӯзиш, беш аз 120 ҳазор донишомӯзони тоҷик ба забони русӣ таҳсил мекунанд ва барои боқимонда он ба барномаи таълимӣ ворид шудааст. Соли 2022 Русия дар ҷумҳурӣ панҷ мактаби таҳсилот бо забони русӣ ифтитоҳ кард. Барномаи дарсӣ ҳамчунин ҳомили мавзуоти як ҷузъи миллӣ, монанди забони давлатии Тоҷикистон, таърих ва ҷуғрофияи кишвар аст.

«Тоҷикистон як кишвари бузург ва мутанаввеъ бо манотиқи мухталиф аст, ки дар он маҳбубияти забони русӣ муттафовит аст. Дар бархе манотиқ, забони русӣ роиҷтар аст, дар бархеи дигар камтар. Дар шаҳру деҳоти хурд, забони русӣ бо далели камбуди муаллимон бо тадриҷ аз байн меравад. Мо бо Вазорати маорифи Русия рӯи барномаи «Муаллими русӣ дар хориҷ аз кишвар» кор мекунем, ки он ба хориҷи кишвар фиристодани муаллимони забони русӣ ва омӯзгорони фанниро барои кор дар мактабҳоро ироа мекунад», - гуфт Примаков.

Ба гуфтаи роҳбари Россотрудничество, забони русӣ барои Тоҷикистон, аз ҷумла дар ҷанбаи иқтисодӣ муҳим аст.

«Афроде ҳастанд, ки ба хотири муҳаббат ба Пушкин ва адабиёти рус забони русиро меомӯзанд. Ин шоистаи эҳтиром аст, аммо бештари мардум забони русиро барои кор дар ширкатҳои русӣ, барои корҳои илмӣ ва мақсадҳои дигари амалӣ меомӯзанд. Мо бояд аз чунин афрод ҳимоят кунем», - гуфт дар хотима вай.

Мактаби хабарнигор ва блогнависи ҷавон

Барои чандин сол, Россотрудничество дар Тоҷикистон барномаи “Мактаби рӯзноманигор ва блогнависи ҷавон”-ро амалӣ мекунад. Ин лоиҳа бо ҳадафи омӯзишу тавсеаи маҳоратҳои ҳирфаии хабарнигорони  ҷавон дар ҳавзаҳои мухталифи расонаӣ анҷом мешавад. Донишомӯзону донишҷӯён дар дарсҳо, семинарҳо, тренингҳо ва машқҳои амалӣ, ки аз ҷониби рӯзноманигорони варзида ва коршиносони ВАО гузаронида мешаванд, иштирок мекунанд. Ин лоиҳа дар Тоҷикистон мавриди таваҷҷуҳ қарор гирифтааст.

Евгений Примаков қайд кард, ки ҷавононе, ки ба рӯзноманигорӣ машғуланд, бояд ба усулҳои калидӣ, монанди муҳаббат ба кишвари худ, эҳтиром ба соҳибихтиёрӣ ва истиқлолияти пойбанд бошанд.

Раҳбари Россотрудничество муътақид аст, ки Мактаб табодули фарҳангӣ ва эътимод байни хабарнигорони ҷавон аз кишварҳои мухталиф ва ҳамчунин тақвияти ҳамкории байналмилалӣ ва ҳамдигарфаҳмии фарҳангҳои мухталифро тарвиҷ мекунад.

Қобили зикр аст, ки Россотрудничество дар 75 кишвари ҷаҳон 90 дафтари намояндагии хориҷӣ дорад. Дар Тоҷикистон намояндагии дафтари Россотрудничество дар Душанбе ва Хуҷанд қарор доранд.